સુપ્રીમ કોર્ટે બિહારમાં જાતિ આધારિત વસ્તી ગણતરી કરવાના બિહાર સરકારના નિર્ણયને પડકારતી વિવિધ અરજીઓ પર સુનાવણી કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. કોર્ટે અરજદારોને સંબંધિત હાઈકોર્ટનો સંપર્ક કરવા અને કાયદા મુજબ યોગ્ય પગલાં લેવાની મંજૂરી આપી છે. સુનાવણી દરમિયાન જસ્ટિસ બીઆર ગવઈ અને જસ્ટિસ વિક્રમ નાથની ખંડપીઠે કહ્યું કે અરજીઓમાં કોઈ યોગ્યતા નથી, તેથી તેને બરતરફ કરવામાં આવે છે. બેન્ચે મુક્તિ આપી હતી કે અરજદારો સંબંધિત હાઈકોર્ટનો સંપર્ક કરી શકે છે.
‘…તેથી લોકપ્રિયતા મેળવવાના આશયથી આ અરજી દાખલ કરવામાં આવી છે’
બેન્ચે અરજદારોના વકીલને કહ્યું કે આ લોકપ્રિયતા મેળવવાના ઈરાદાથી દાખલ કરવામાં આવેલી અરજી છે. કઈ જ્ઞાતિને કેટલી અનામત આપવી જોઈએ તે અંગે આપણે કઈ રીતે સૂચના આપી શકીએ? માફ કરશો, અમે આવા નિર્દેશો જારી કરી શકતા નથી અને આ અરજીઓ સાંભળી શકતા નથી.
સુપ્રીમ કોર્ટ ત્રણ અરજીઓ પર સુનાવણી કરી રહી હતી
હકીકતમાં, સુપ્રીમ કોર્ટ આ મુદ્દે ત્રણ અરજીઓ પર સુનાવણી કરી રહી હતી, જેમાંથી એક એનજીઓ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી હતી. કોર્ટે કહ્યું કે અરજદારો પટના હાઈકોર્ટનો સંપર્ક કરી શકે છે. નોંધપાત્ર રીતે, એક અરજદારે આ મામલાને તાત્કાલિક સુનાવણી માટે સૂચિબદ્ધ કરવાની વિનંતી કરી હતી, જેના પર સુપ્રીમ કોર્ટે 11 જાન્યુઆરીએ કહ્યું હતું કે તે 20 જાન્યુઆરીએ આ મામલાની સુનાવણી કરશે.
અરજીમાં શું કહેવામાં આવ્યું?
બિહારના રહેવાસી અખિલેશ કુમાર દ્વારા અરજી દાખલ કરવામાં આવી હતી. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જાતિ ગણતરીની સૂચના મૂળભૂત ભાવના વિરુદ્ધ છે અને તે બંધારણના મૂળભૂત માળખાનું ઉલ્લંઘન છે. અરજીમાં જાતિની વસ્તી ગણતરીના નોટિફિકેશનને રદ્દ કરવાની માંગ કરવામાં આવી હતી. આ સિવાય હિન્દુ સેના નામના સંગઠને પણ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરીને જાતિ ગણતરીના નોટિફિકેશન પર રોક લગાવવાની માંગ કરી હતી. આ અરજીમાં આરોપ લગાવવામાં આવ્યો હતો કે જાતિ ગણતરી કરાવીને બિહાર સરકાર દેશની એકતા અને અખંડિતતાને તોડવા માંગે છે.
જાતિ આધારિત સર્વે શરૂ થયો છે
નોંધનીય છે કે બિહારની નીતીશ કુમાર સરકારે 6 જૂને જાતિની વસ્તી ગણતરીનું નોટિફિકેશન બહાર પાડ્યું હતું. તે જ સમયે, 7 જાન્યુઆરીથી જાતિ આધારિત સર્વે શરૂ થયો છે. રાજ્ય સરકારે આ સર્વે કરવાની જવાબદારી સામાન્ય વહીવટ વિભાગને સોંપી છે. આ અંતર્ગત સરકાર મોબાઈલ ફોન એપ દ્વારા દરેક પરિવારનો ડેટા ડિજિટલ રીતે એકત્રિત કરી રહી છે. આ જાતિ સર્વે બે તબક્કામાં કરવામાં આવશે. પ્રથમ તબક્કો 7 જાન્યુઆરીથી શરૂ થશે. આ સર્વેમાં પરિવારના સભ્યોના નામ, તેમની જાતિ, જન્મ સ્થળ અને પરિવારના સભ્યોની સંખ્યા સંબંધિત પ્રશ્નો હશે. આ સાથે આ સર્વેમાં લોકોની આર્થિક સ્થિતિ અને આવક સાથે જોડાયેલા પ્રશ્નો પણ પૂછવામાં આવશે.
બિહાર સરકાર આ સર્વે પાછળ 500 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરશે
જાતિ સર્વેક્ષણનો બીજો તબક્કો 1 એપ્રિલથી 30 એપ્રિલ સુધી શરૂ થશે. આ દરમિયાન લોકોની જાતિ, તેમની પેટા જાતિ અને ધર્મ સંબંધિત ડેટા એકત્ર કરવામાં આવશે. બિહાર સરકારે 2023 સુધીમાં જાતિ સર્વેક્ષણનું કાર્ય પૂર્ણ કરવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. આ સર્વે પાછળ સરકાર 500 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરશે.
