સોમવારે આસામના મંગલદાઈ જિલ્લામાં પાથરીઘાટના સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓને હૃદયપૂર્વક શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવી હતી. 28 જાન્યુઆરી, 1894 ના રોજ, પાથરીઘાટના ખેડૂતોએ અંગ્રેજોની કર નીતિનો વિરોધ કર્યો અને કર ચૂકવવાનો ઇનકાર કર્યો. ખેડૂતોએ વિરોધ કર્યો હતો. અંગ્રેજોએ તેમની એક વાત ન સાંભળી. અંગ્રેજોએ વિરોધ કરી રહેલા નિઃશસ્ત્ર ખેડૂતો પર ગોળીઓ ચલાવી. આ ઘાતકી હત્યાકાંડમાં 140 ખેડૂતો શહીદ થયા હતા અને 150થી વધુ ખેડૂતો ઘાયલ થયા હતા. આ મહાન શહીદીને ‘કૃષક શહીદ દિવસ’ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. સોમવારે, આર્મીના ઈસ્ટર્ન કમાન્ડના વડા લેફ્ટનન્ટ જનરલ આરપી કલિતા અને મંગલદાઈ સાંસદ સહિતના મહાનુભાવોએ સ્વતંત્રતા સેનાનીઓને શ્રદ્ધાંજલિ આપી હતી.
મારી જાત પર ગર્વ અનુભવું છું: કલિતા
શ્રદ્ધાંજલિ કાર્યક્રમને સંબોધતા, આર્મીના ઈસ્ટર્ન કમાન્ડના ચીફ લેફ્ટનન્ટ જનરલ આરપી કલિતાએ કહ્યું, “સ્વતંત્રતા સેનાનીઓને શ્રદ્ધાંજલિ આપીને હું ગૌરવ અનુભવું છું. આપણા વડવાઓએ દેશની આઝાદી માટે સર્વોચ્ચ બલિદાન આપ્યું છે. આસામના મહાન નાયકોએ સર્વોપરિતાની સાંકળ તોડવા માટે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપ્યું. સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં પાથરીઘાટ વિદ્રોહની એક અલગ ઓળખ છે. પાથરીઘાટ બળવો એ આસામના સમૃદ્ધ ઈતિહાસમાં એક મહાન ઐતિહાસિક સીમાચિહ્નરૂપ છે અને ભારતના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામમાં તેનું ગૌરવપૂર્ણ યોગદાન છે.
આસામનો ‘પથરી ઘાટ’ જલિયાવાલા બાગ
1826 માં બ્રિટિશ શાસનમાં આસામના જોડાણ પછી, તેઓએ ખેડૂતો પર ભારે જમીન કર વસૂલવાનું શરૂ કર્યું. અત્યાચારમાં વધુ વધારો થયો જેમાં બ્રિટિશ સરકારે કૃષિ જમીન વેરો વધારીને 70-80 ટકા કરવાનો નિર્ણય કર્યો. સમગ્ર આસામમાં ખેડૂતોએ શાંતિપૂર્ણ જન સંમેલનો યોજીને આનો વિરોધ શરૂ કર્યો. આ એસેમ્બલીઓ લોકશાહી હોવા છતાં, અંગ્રેજોએ તેમને ‘રાજદ્રોહ’ ગણ્યા. 28 જાન્યુઆરી, 1894ના રોજ, જ્યારે બ્રિટિશ અધિકારીઓએ ખેડૂતોની ફરિયાદો સાંભળવાની ના પાડી, ત્યારે મામલો ગરમાયો. ક્રૂર અંગ્રેજોએ નિઃશસ્ત્ર ખેડૂતોને ઘેરી લીધા અને ગોળીબાર કર્યો, જેમાં 140 ખેડૂતો માર્યા ગયા અને 150 અન્ય ગંભીર રીતે ઘાયલ થયા. આ ઘટનાને યાદ કરતાં જ જલિયાવાલા બાગની યાદો તાજી થઈ જાય છે.
સ્મારકનું ઉદ્ઘાટન તત્કાલિન રાજ્યપાલના હસ્તે કરવામાં આવ્યું હતું
આસામના સામાન્ય લોકોના સર્વોચ્ચ બલિદાનને ઉજાગર કરવા અને રાષ્ટ્ર પ્રત્યેની તેમની બહાદુરી અને પ્રેમને યાદ કરવા માટે, સ્થળ પર એક સ્મારકનું ઉદ્ઘાટન 28 જાન્યુઆરી 2001 ના રોજ આસામના તત્કાલિન રાજ્યપાલ, લેફ્ટનન્ટ જનરલ એસકે સિંહા (નિવૃત્ત) દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. આ સ્મારક ભારતીય સેના અને સિવિલ એડમિનિસ્ટ્રેશનના નજીકના સહયોગથી બનાવવામાં આવ્યું હતું. પૂર્વ કમાન્ડના જનરલ ઓફિસર કમાન્ડિંગ-ઈન-ચીફ લેફ્ટનન્ટ જનરલ આરપી કલિતા, દિલીપ સૈકિયા અને સંસદ સભ્ય મંગલદોઈની હાજરીમાં પુષ્પાંજલિનો કાર્યક્રમ યોજાયો હતો. આ કાર્યક્રમમાં મેજર જનરલ એસ સજ્જનહર, ચીફ ઓફ સ્ટાફ ગજરાજ કોર્પ્સ, જનરલ પીકે ભારલી (નિવૃત્ત) અને અન્ય ઘણા વરિષ્ઠ નિવૃત્ત લશ્કરી અધિકારીઓ અને નાગરિક મહાનુભાવો હાજર હતા.
