નાણાકીય વર્ષ 2023-24ના બજેટમાં કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય માટે 1.96 લાખ કરોડ રૂપિયા મંજૂર કરવામાં આવ્યા છે. ગયા વર્ષના બજેટની સરખામણીએ આ વખતે અંદાજે 11 હજાર કરોડ રૂપિયાનો વધારો થયો છે. કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય માટે 2022-23માં 185776.55 કરોડ રૂપિયાનું બજેટ મંજૂર કરવામાં આવ્યું હતું, જ્યારે 2021-22માં આ બજેટની રકમ 166546.94 કરોડ રૂપિયા હતી. આ વખતે પોલીસિંગ બજેટ 1.27 લાખ કરોડ રૂપિયા નક્કી કરવામાં આવ્યું છે. આ બજેટની મદદથી પોલીસ આધુનિકીકરણ, દેખરેખ માટેના સાધનો, કેન્દ્રીય સુરક્ષા દળો માટે નવા આવાસ, ડ્રોન ટેક્નોલોજી, વાહનો, શસ્ત્રો અને આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ વગેરે સંબંધિત યોજનાઓને ઝડપી બનાવવામાં આવશે.
અન્ય દેશો સાથેની સરહદ પર તકેદારી વધશે
કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય દ્વારા વિવિધ સુરક્ષા એજન્સીઓને સાયબર ક્રાઈમ અંગે નવી ટેકનોલોજીથી સજ્જ કરવામાં આવશે. પાકિસ્તાન, ચીન, બાંગ્લાદેશ અને નેપાળ સાથેની ભારતીય સરહદ પર દેખરેખ વધારવામાં આવશે. પાકિસ્તાનથી આવતા ડ્રોન માટે અસરકારક ટેક્નોલોજી પર કામ શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. નિષ્ણાતોના મતે બજેટનો મોટો હિસ્સો IB અને NIA જેવી તપાસ એજન્સીઓને મજબૂત કરવા પાછળ ખર્ચવામાં આવશે. સરહદી વિસ્તારોમાં કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળો દ્વારા ચલાવવામાં આવી રહેલા નાગરિક કાર્ય કાર્યક્રમને વધુ સઘન બનાવવામાં આવશે. સરહદી વિસ્તારોમાં રહેતા લોકોનું જીવનધોરણ સુધારવા માટે વિવિધ યોજનાઓ શરૂ કરવામાં આવશે.
જમ્મુ અને કાશ્મીર, ઉત્તર પૂર્વ અને નક્સલ પ્રભાવિત વિસ્તારોમાં આતંકવાદીઓ/નક્સલવાદીઓને ખતમ કરવા માટે CAPF ને નવા સંચાર સાધનો, ડ્રોન અને IED શોધ સાધનો પ્રદાન કરવામાં આવશે. હાઈટેક એમપીવી ‘માઈનિંગ પ્રોટેક્ટેડ વ્હીકલ’ હાઈ રિસ્ક વિસ્તારોમાં સુરક્ષા દળોને આપવામાં આવશે. કેન્દ્રીય સ્તરે ઈન્ટેલિજન્સ ગ્રીડને વધુ હાઈટેક બનાવવાની યોજના તૈયાર કરવામાં આવી છે. કેન્દ્રીય સુરક્ષા દળોમાં આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ (AI)ને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક અભિયાન શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. ચીન સાથેની સરહદે ભારતીય સુરક્ષા દળોને AI સાધનો આપવામાં આવશે. જેમાં માઇક્રો ડ્રોન અને નાના રોબોટનો સમાવેશ થાય છે.
એન્ટી ડ્રોન સિસ્ટમની ખરીદી પર સીલ લાગી શકે છે
BSF દ્વારા પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશ સાથેની આંતરરાષ્ટ્રીય સરહદ પર દેખરેખ માટે ‘ત્રીજી આંખ’નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સરહદના 2290 કિલોમીટર લાંબા વિસ્તાર પર ‘CIBMS’ દ્વારા નજર રાખવામાં આવશે. નાઇટ વિઝન ગોગલ્સ, વિઝર, ટોર્ચ, હેડફોન, વાયરલેસ કોમ્યુનિકેશન ડિવાઇસ અને કાઉન્ટર વેઇટ વગેરેથી સજ્જ હેલ્મેટ મેળવવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરવામાં આવશે. પાકિસ્તાનથી આવતા ડ્રોનને શોધવા માટે એન્ટી-ડ્રોન સિસ્ટમ (એડીએસ) સાથે ફીટ કરાયેલા વાહનો ખરીદવાનો પ્રસ્તાવ કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયની વિચારણા હેઠળ છે. આ દરખાસ્તને આ વર્ષના બજેટમાં પણ મંજૂરી મળી શકે છે. જો બોર્ડર સિક્યોરિટી ફોર્સને આ સિસ્ટમ મળી જશે તો સરહદ પર પાકિસ્તાન તરફથી આવતા ડ્રોનને સમયસર શોધી શકાશે. આ સિસ્ટમ વાહનો પર લગાવવામાં આવશે, તેથી એડીએસને આસપાસ ખસેડવામાં સરળતા રહેશે. આ સિસ્ટમની મદદથી રાત્રે કે ધુમ્મસના સમયે ભારતીય સરહદ પર આવતા ડ્રોનને પણ શોધી શકાશે.
BSF પાસે હાલમાં ઈઝરાયેલની 21 ‘લોંગ રેન્જ રિકોનિસન્સ એન્ડ ઓબ્ઝર્વેશન સિસ્ટમ્સ’ (LOROS) છે. 19 LOROS હાલમાં કાર્યરત હોવા છતાં, બે ઉપકરણો ટેકનિકલ ખામીને કારણે બોર્ડર સાઇટ પર નથી. આના દ્વારા એક દિવસમાં 12 કિલોમીટર દૂરથી માણસને શોધી શકાય છે. વાહનને 13 કિમી દૂરથી શોધી શકાય છે. ફોર્સ પાસે HHTI અને અન્ય સર્વેલન્સ સાધનો પણ છે. બીએસએફને 20 કિમીની રેન્જ સાથે ‘લોરોસ અથવા એચએચટીઆઈ’ આપવામાં આવશે. આ ઉપકરણોની મદદથી સરહદ પર ગાઢ અંધકાર અને ધુમ્મસમાં પણ દાણચોર કે દુશ્મનની ઓળખ કરી શકાય છે. ફોર્સે હેન્ડ હેલ્ડ થર્મલ ઈમેજર ‘HHTI’ (અનકૂલ્ડ) લોંગ રેન્જ વર્ઝન કેમેરા મેળવ્યા છે. BSFને બહુ જલ્દી 546 ‘HHTI’ (અનકૂલ્ડ) લોંગ રેન્જ વર્ઝન કેમેરા મળશે. આ પછી 878 ‘HHTI’ કેમેરા ખરીદવામાં આવશે. તેમાંથી 842 (અનકૂલ્ડ) અને 36 (કૂલ્ડ) કેમેરા ખરીદવાની પ્રક્રિયા ચાલી રહી છે.
