નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટેનો આર્થિક સર્વે 2022-23 કેન્દ્રીય નાણા મંત્રી નિર્મલા સીતારમણે સંસદમાં રજૂ કર્યો છે. આર્થિક સર્વે એ નાણા મંત્રાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલ વાર્ષિક અહેવાલ છે. તે છેલ્લા એક વર્ષમાં દેશની આર્થિક પ્રગતિ અને કામગીરીનો હિસાબ છે. તે દર વર્ષે બજેટ પહેલા રજૂ કરવામાં આવે છે.
આ વખતનો આર્થિક સર્વે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે, કારણ કે તે એવા સમયે રજૂ કરવામાં આવ્યો છે જ્યારે દેશ વૈશ્વિક અસ્થિરતાના કારણે ફુગાવા અને ઊંચા વ્યાજ દરોનો સામનો કરી રહ્યો છે.
ઇકોનોમિક સર્વેના મુખ્ય મુદ્દા
- દેશની અર્થવ્યવસ્થા 2023-24માં 6.5 ટકાના દરે વૃદ્ધિ પામશે જે વર્તમાન નાણાકીય વર્ષમાં 7 ટકાના વિકાસ દરની સામે છે. 2021-22 દરમિયાન આ આંકડો 11 ટકા હતો. તે જ સમયે, તે આગામી નાણાકીય વર્ષમાં નજીવા સમયગાળામાં 11 ટકાના દરે વધશે.
- ખાનગી વપરાશ, ઉચ્ચ મૂડીપક્ષ, મજબૂત કોર્પોરેટ બેલેન્સ શીટ, નાના ઉદ્યોગો દ્વારા ધિરાણની માંગ અને શહેરોમાં મજૂરોની પરત ફરવાથી વૃદ્ધિને ટેકો મળી રહ્યો છે. દેશ કોરોનાના પડકારોમાંથી બહાર આવ્યો છે.
- વાસ્તવિક જીડીપી વૃદ્ધિ 6-6.8 ટકાની આસપાસ હોઈ શકે છે, જોકે, આર્થિક અને રાજકીય વાતાવરણના આધારે.
- ચાલુ ખાતાની ખાધ વધવાની શક્યતા છે. તેની પાછળનું કારણ કોમોડિટીના ભાવનું ઊંચું સ્તર છે. તેના કારણે ડોલર સામે રૂપિયા પર દબાણ યથાવત રહી શકે છે. RBIના તાજેતરના ડેટા અનુસાર સપ્ટેમ્બર ક્વાર્ટરમાં ચાલુ ખાતાની ખાધ વધીને GDPના 4.4 ટકા થઈ શકે છે, જે એપ્રિલ-જૂન ક્વાર્ટરમાં GDPના માત્ર 2.2 ટકા હતી.
- ભારત પાસે તેની ચાલુ ખાતાની ખાધને આવરી લેવા અને વિદેશી વિનિમય બજારમાં હસ્તક્ષેપ કરવા માટે પૂરતો વિદેશી વિનિમય અનામત છે.
- જાન્યુઆરીથી નવેમ્બર વચ્ચે નાના ઉદ્યોગો માટે લોનની માંગમાં 30.5 ટકાનો વધારો થયો છે.
- ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં સરકારના મૂડી ખર્ચમાં 63.4 ટકાનો વધારો થયો છે.
- સર્વેમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે મોંઘવારી વધવાને કારણે વ્યાજ દરો ઊંચા સ્તરે આવી શકે છે.
