ગુજરાતમાં સરકારી ભરતી પરીક્ષાઓમાં નકલ અને પેપર લીક જેવી ઘટનાઓને રોકવા માટે ગુજરાત વિધાનસભાએ સર્વાનુમતે એક વિધેયક પસાર કર્યો હતો. જેમાં પેપર લીક જેવા ગુના માટે 10 વર્ષ સુધીની જેલની જોગવાઈ છે. આ સાથે જ દોષિતો પર 1 કરોડ રૂપિયાનો દંડ પણ વસૂલવામાં આવશે. ઉપરાંત, જો કોઈ છેતરપિંડી કરતા પકડાશે, તો તેને બે વર્ષ સુધી કોઈપણ સરકારી પરીક્ષામાં બેસવા દેવામાં આવશે નહીં. આ બિલને ‘ગુજરાત સરકારી પરીક્ષા બિલ, 2023’ નામ આપવામાં આવ્યું છે.
આ બિલ રાજ્યના ગૃહમંત્રી હર્ષ સંઘવીએ રજૂ કર્યું હતું. આ બિલ પર લાંબા સમય સુધી ઉગ્ર ચર્ચા ચાલી અને પછી તેને પસાર કરવામાં આવ્યું. આ બિલનો ઉદ્દેશ્ય ‘અન્યાયી માધ્યમો’ પર અંકુશ લાવવાનો છે, જેમાં પ્રશ્નપત્ર લીક કરવા અથવા લીક કરવાનો પ્રયાસ, ખોટા માધ્યમથી પ્રશ્નપત્ર મેળવવા અને અનધિકૃત રીતે પ્રશ્નપત્ર હલ કરવાનો સમાવેશ થાય છે.
સજાની જોગવાઈઓ શું છે?
- જો કોઈ પરીક્ષાર્થી આ કાયદાની જોગવાઈઓ હેઠળ ગુના માટે દોષિત ઠરે તો. આવી સ્થિતિમાં, તેને બે વર્ષ સુધી કોઈપણ સરકારી પરીક્ષામાં બેસવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં.
- જો કોઈ પરીક્ષાર્થી નકલ કરવા જેવા અન્યાયી માધ્યમમાં સંડોવાયેલો જોવા મળે તો તેને ત્રણ વર્ષ સુધીની જેલની સજા થશે અને એક લાખ રૂપિયાથી ઓછો દંડ પણ થશે.
- જો કોઈ વ્યક્તિ નિરીક્ષક પક્ષના કોઈપણ સભ્યને અથવા તેના કામ દરમિયાન પરીક્ષક અધિકારી દ્વારા નિયુક્ત કરાયેલ કોઈપણ વ્યક્તિને અવરોધે છે અથવા ધમકી આપે છે, તો તેને ત્રણ વર્ષ સુધીની મુદત માટે કોઈપણ વર્ણનની જેલની સજા પણ કરવામાં આવશે, અને તે પણ દંડ માટે જવાબદાર છે જે એક લાખ રૂપિયા સુધીનો હોઈ શકે છે.
- જો પરીક્ષાર્થી સહિત કોઈપણ વ્યક્તિ અયોગ્ય રીતે સંડોવશે અથવા અધિનિયમની કોઈપણ જોગવાઈઓનું ઉલ્લંઘન કરશે, તો તેને પાંચ વર્ષ સુધીની મુદત માટે કોઈપણ વર્ણનની કેદની સજા થશે જે દસ વર્ષ સુધી લંબાવી શકે છે.
- જો કોઈ વ્યક્તિ સંગઠિત અપરાધમાં પરીક્ષા સત્તાધિકારી સાથે કાવતરું કરે છે અને અન્યાયી માધ્યમોનો ઉપયોગ કરે છે, તો તેને સાત વર્ષની જેલની સજા થશે, જે દસ વર્ષ સુધી વધી શકે છે, અને દંડ જે એક કરોડ રૂપિયા સુધીનો હોઈ શકે છે.
- જો કોઈ સંગઠિત અપરાધમાં સંડોવણી માટે દોષી સાબિત થશે તો તેની મિલકતો જપ્ત કરવામાં આવશે. જો કોઈપણ સંસ્થાને પરીક્ષા યોજવાની જવાબદારી આપવામાં આવશે અને કોઈ તેની નકલ કરાવશે તો ભવિષ્યમાં તેના પર પરીક્ષા લેવા પર કાયમ માટે પ્રતિબંધ મુકવામાં આવશે.
