આજના યુગમાં ઈન્કમ ટેક્સ ભરવાનું ખૂબ જ સરળ બની ગયું છે. તમે તમારા લેપટોપ કે કોમ્પ્યુટરની મદદથી માત્ર એક ક્લિકથી સરળતાથી આવકવેરો જમા કરાવી શકો છો, પરંતુ પહેલાના સમયમાં એવું નહોતું. તમારે ઈન્કમ ટેક્સ ઓફિસમાં જઈને લાઈનમાં ઉભા રહીને ટેક્સ જમા કરાવવો પડતો હતો. ચાલો જાણીએ કે ભારતમાં આવકવેરા ભરવાની શરૂઆત કેવી રીતે થઈ…
આવકવેરા વિભાગ શરૂ થયો
આવકવેરા વિભાગની સ્થાપના 1922માં કરવામાં આવી હતી. તે દેશમાં કર પ્રણાલીનો પાયાનો પથ્થર માનવામાં આવે છે. આ પછી, 1924માં સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ રેવન્યુ એક્ટ લાવવામાં આવ્યો, જે આવકવેરા વિભાગનું કામ સંભાળતું હતું. પછી ધીમે ધીમે તેમાં ટેક્સની જોગવાઈઓ ઉમેરવામાં આવી અને ઘણા વહીવટી ફેરફારો પણ કરવામાં આવ્યા.
આવકવેરા અધિનિયમ 1961
ડાયરેક્ટ ટેક્સ પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવા માટે સરકાર દ્વારા એક સલાહકાર સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી. આના દ્વારા આજના સમયમાં લાગુ ઈન્કમ ટેક્સ એક્ટ 1961 લાવવામાં આવ્યો, જે 1 એપ્રિલ, 1962થી અમલમાં આવ્યો. જેમાં પ્રથમ વખત રેવન્યુ ઓડિટ ઉમેરવામાં આવ્યું હતું. આ સાથે આવકવેરા અધિકારીઓની કામગીરીના મૂલ્યાંકન માટે પણ પ્રથમ વખત નવી સિસ્ટમ લાગુ કરવામાં આવી છે.
આવકવેરા કાયદામાં મોટા ફેરફારો
સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડાયરેક્ટ ટેક્સીસ (CBDT) ની સ્થાપના સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ રેવન્યુ એક્ટ 1963 હેઠળ કરવામાં આવી હતી.
વાર્ષિકી ડિપોઝિટ સ્કીમ 1964માં શરૂ કરવામાં આવી હતી.
1981 માં કોમ્પ્યુટરાઇઝેશન શરૂ થયું. શરૂઆતમાં માત્ર કોમ્પ્યુટર દ્વારા જ ચલણ ભરવામાં આવતા હતા.
1984-85 માં, મેટ્રોપોલિટન શહેરોમાં ત્રણ કોમ્પ્યુટર કેન્દ્રો ખોલવામાં આવ્યા હતા, જેમાં SN-73 સિસ્ટમનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. બાદમાં 1989 સુધીમાં તેને 33 શહેરોમાં વિસ્તારવામાં આવ્યો. ત્યારથી PAN અને TAN માત્ર કોમ્પ્યુટર સિસ્ટમ
દ્વારા જ આપવામાં આવતા હતા.
2002માં સમગ્ર દેશમાં કોમ્પ્યુટર દ્વારા રિટર્ન ભરવાની સુવિધા શરૂ કરવામાં આવી હતી.
2014 માં, આવકવેરા વિભાગની નવી વેબસાઇટ www.incometaxindia.gov.in લોન્ચ કરવામાં આવી હતી, જેમાં ઘણી સુવિધાઓ ઉમેરવામાં આવી હતી.
