સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવારે મહિલા અને પુરૂષ બંને માટે લગ્નની લઘુત્તમ વય સમાન રાખવાની માંગ કરતી અરજીને ફગાવી દીધી હતી. અરજીને ફગાવી દેતા કોર્ટે કહ્યું કે કેટલીક બાબતો એવી છે જે સંસદ માટે આરક્ષિત છે. ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડની અધ્યક્ષતાવાળી બેંચ આ મુદ્દે સુનાવણી કરી રહી હતી. બેન્ચે આ સમય દરમિયાન એમ પણ કહ્યું હતું કે સુપ્રીમ કોર્ટ કાયદો બનાવવા માટે સંસદને આદેશ (એક અસાધારણ રિટ) જારી કરી શકે નહીં. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે આવી બાબતો સંસદ માટે છે, અમે અહીં કાયદો બનાવી શકતા નથી. આપણે એવું ન વિચારવું જોઈએ કે આપણે બંધારણના વિશિષ્ટ રક્ષક છીએ. સંસદ પણ સંરક્ષક છે.
બેન્ચે એમ પણ કહ્યું કે અરજદાર ઈચ્છે છે કે મહિલાઓની લગ્નની ઉંમર પુરૂષોની સમકક્ષ કરવા માટે 21 વર્ષ કરવામાં આવે. આ જોગવાઈને રદ કરવાથી મહિલાઓ માટે લગ્નની કોઈ ઉંમર રહેશે નહીં. તેથી અરજદાર કાયદાકીય સુધારાની માંગ કરે છે. આ કોર્ટ આ માટે રિટ જારી કરી શકે નહીં. તેથી, અમે આ અરજીને ફગાવીએ છીએ. નોંધપાત્ર વાત એ છે કે આ બેન્ચમાં જસ્ટિસ પીએસ નરસિમ્હા અને જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલા પણ સામેલ છે.
નોંધપાત્ર રીતે, આ અરજી એડવોકેટ અશ્વિની ઉપાધ્યાય દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી હતી. જેમાં તેમણે સ્ત્રી અને પુરુષ માટે લગ્નની કાયદેસરની ઉંમર સમાન કરવાની માંગ કરી હતી. આ પીઆઈએલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે દેશમાં લગ્ન માટે અલગ ઉંમર નક્કી કરવામાં આવી છે. આ વ્યવસ્થા બંધારણમાં આપવામાં આવેલા સમાનતાના અધિકારની વિરુદ્ધ અને મહિલાઓના સન્માનની વિરુદ્ધ છે. એટલા માટે આ પ્રથા નાબૂદ કરવી જોઈએ અને લગ્નની ઉંમર સમાન કરવી જોઈએ.
અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે હાલની વ્યવસ્થામાં પુરુષો માટે લગ્નની લઘુત્તમ ઉંમર 21 વર્ષ અને મહિલાઓ માટે 18 વર્ષ રાખવામાં આવી છે. ભારતીય ક્રિશ્ચિયન મેરેજ એક્ટ, પારસી મેરેજ એન્ડ ડિવોર્સ એક્ટ, સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ, હિંદુ મેરેજ એક્ટ, ચાઈલ્ડ મેરેજ પ્રિવેન્શન એક્ટની વિવિધ કાયદાકીય જોગવાઈઓને કારણે આવું થઈ રહ્યું છે. આ મહિલાઓ સામે ભેદભાવ છે. તેથી તેમના માટે લગ્નની ઉંમર 18 વર્ષ ગેરકાયદે જાહેર કરવી જોઈએ. અરજીમાં એવો પણ દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે લગ્નની ઉંમરમાં તફાવત લિંગ સમાનતા, લિંગ ન્યાય અને મહિલાઓના ગૌરવના સિદ્ધાંતોનું ઉલ્લંઘન કરે છે.
કાયદો બાળ લગ્નને ગેરકાનૂની બનાવવા અને સગીરોના દુરુપયોગને રોકવા માટે લગ્ન માટે લઘુત્તમ વય નિર્ધારિત કરે છે. 1978 થી ભારતમાં છોકરીઓ માટે લગ્નની લઘુત્તમ ઉંમર 18 વર્ષ છે. વર્તમાન કાયદા મુજબ દેશમાં પુરુષો માટે લગ્નની લઘુત્તમ વય 21 વર્ષ અને મહિલાઓ માટે 18 વર્ષ છે.
