મધ્યપ્રદેશના મુરેનામાં વાયુસેનાના બે ફાઈટર પ્લેન સુખોઈ 30 અને મિરાજ 2000 એક ભયાનક દુર્ઘટનામાં ક્રેશ થયા છે. બંને વિમાનોએ ગ્વાલિયર એરબેઝ પરથી ટેકઓફ કર્યું હતું અને પ્રેક્ટિસ ફ્લાઇટમાં હતા. અકસ્માતનું કારણ હજુ જાણવા મળ્યુ નથી જે તપાસ બાદ જ જાણવા મળશે. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, દુર્ઘટના સમયે સુખોઈ 30માં બે પાઈલટ અને મિરાજ 2000માં એક પાઈલટ હતો. અહેવાલો અનુસાર, બે પાયલટ સુરક્ષિત છે અને ત્રીજા પાયલટ માટે બચાવ કામગીરી ચાલુ છે. એરફોર્સે અકસ્માતની તપાસ માટે કોર્ટ ઓફ ઈન્ક્વાયરીનો આદેશ આપ્યો છે. આ દુર્ઘટનાને ભારતીય વાયુસેના માટે મોટી ખોટ માનવામાં આવે છે.
સુખોઈ-30એમકેઆઈ: સુખોઈ-30 એ ચોથી પેઢીનું ફાઈટર જેટ છે, જેનું આધુનિક સંસ્કરણ સુખોઈ 30એમકેઆઈ રશિયન કંપની સુખોઈ અને ભારતીય કંપની એચએએલ દ્વારા સંયુક્ત રીતે વિકસાવવામાં આવ્યું છે. આ બે સીટર મલ્ટી-રોલ ફાઇટર જેટને વિશ્વના સક્ષમ ફાઇટર જેટમાંથી એક ગણવામાં આવે છે. આ વિમાનમાં બે ટર્બોજેટ એન્જિન છે, જે મહત્તમ 2120 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે ઉડી શકે છે. આ વિમાનની કુલ પહોળાઈ 14.7 મીટર, 21.9 મીટર લાંબી અને 6.4 મીટર ઊંચી છે. આ એરક્રાફ્ટ કુલ 38,800 કિલો વજન સાથે ટેક ઓફ કરી શકે છે. સુખોઈ 30 300 મીટર પ્રતિ સેકન્ડની ઝડપે ઉંચાઈ તરફ ઉડી શકે છે. સુખોઈ એક સમયે મહત્તમ 3000 કિમીનું અંતર કાપી શકે છે અને મિડ-એર રિફ્યુઅલિંગ પછી આ એરક્રાફ્ટ 8000 કિમી સુધી જઈ શકે છે.
સુખોઈ 30 એ વિશ્વના સૌથી ભારે સશસ્ત્ર ફાઇટર પ્લેન પૈકીનું એક છે અને તે ભારત નિર્મિત બ્રહ્મોસ મિસાઇલ સહિત ઘાતક મિસાઇલોની શ્રેણી લઇ શકે છે. આ વિમાનને ભારતીય વાયુસેનાની કરોડરજ્જુ માનવામાં આવે છે. એક સુખોઈ 30MKI એરક્રાફ્ટની કિંમત લગભગ $62 મિલિયન છે.
મિરાજ-2000: ફ્રેન્ચ કંપની ડેસોલ્ટ દ્વારા ઉત્પાદિત મિરાજ 2000 ફાઇટર જેટ ભારતીય વાયુસેનાના ટોચના ફાઇટર જેટમાંથી એક છે. આ એરક્રાફ્ટ પ્રથમ વખત વર્ષ 1985માં ભારતીય વાયુસેનાનો ભાગ બન્યું હતું. ભારતીય વાયુસેના પાસે 50 મિરાજ 2000 ફાઈટર જેટ છે. સિંગલ શાફ્ટ એન્જિન SNECMA M53થી સજ્જ આ એરક્રાફ્ટ સિંગલ સીટર છે. મિરાજ 2000ની લંબાઈ 14.36 મીટર છે, પાંખો સહિતની પહોળાઈ 91.3 મીટર છે. આ પ્લેનનું કુલ વજન 7500 કિલો છે, જે કુલ 17 હજાર કિલો વજન સાથે ઉડી શકે છે. મિરાજ 2000 ફાઈટર જેટની ટોપ સ્પીડ 2336 kmph છે અને તે એક જ વારમાં 1550 કિમીનું મહત્તમ અંતર કાપી શકે છે. સમજાવો કે મિરાજ 2000 રશિયામાં બનેલા સુખોઈ 30 કરતા વધુ ઝડપથી ઉડી શકે છે. મિરાજ મહત્તમ 59 હજાર ફૂટની ઉંચાઈ પર ઉડવા માટે સક્ષમ છે.
મિરાજ 2000 લેસર ગાઈડેડ બોમ્બ, એર-ટુ-એર અને એર-ટુ-સર્ફેસ મિસાઈલથી સજ્જ છે. મિરાજમાં થોમસન CSF RDY રડાર સિસ્ટમ અને Sextant VE-130 HUD સાથે ફ્લાય-બાય-વાયર ફ્લાઇટ કંટ્રોલ સિસ્ટમ ફીટ કરવામાં આવી છે. જેના પર ફ્લાઇટ કંટ્રોલ, નેવિગેશન, ટાર્ગેટ એન્ગેજમેન્ટ અને વેપન ફાયરિંગનો ડેટા પ્રદર્શિત થાય છે. ભારત ઉપરાંત ફ્રાન્સ, ઇજિપ્ત, યુએઇ, પેરુ, તાઇવાન, ગ્રીસ અને બ્રાઝિલની વાયુસેના પણ મિરાજ 2000 એરક્રાફ્ટનો ઉપયોગ કરે છે. કારગિલ યુદ્ધ, સર્જિકલ સ્ટ્રાઈક દરમિયાન મિરાજ 2000 એરક્રાફ્ટે મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. મિરાજ 2000 ફાઈટર પ્લેનની કિંમત લગભગ 167 કરોડ રૂપિયા છે.
