દુનિયાભરમાં રહસ્યમય સ્થળોની કોઈ કમી નથી. તેમાંથી મોટાભાગના વિશે માણસ આજ સુધી જાણી શક્યો નથી. જેમના વિશે માનવીને ખબર પડી ગઈ છે, પરંતુ તેમના રહસ્યો કોઈ જાણી શક્યું નથી. આજે અમે તમને સારાહા રણના આવા જ એક રહસ્ય વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ, જેના વિશે તમે ભાગ્યે જ સાંભળ્યું હશે. તમે જાણતા જ હશો કે સહારા રણ એ વિશ્વનું સૌથી મોટું રણ છે, પરંતુ તેમાં હાજર એક રિચટ સ્ટ્રક્ચર, જેને પૃથ્વીની આંખ અથવા સહારા રણની આંખ કહેવામાં આવે છે, તેના વિશે ભાગ્યે જ કોઈ જાણતું હશે.
સહારાના રણમાં ‘બ્લુ આઈ’ હાજર છે
વાસ્તવમાં, આફ્રિકાના સહારા રણમાં ઔડાડેન નજીક મોરિટાનિયામાં એક માળખું છે જે વાદળી આંખ જેવું લાગે છે. આ રચનાને પૃથ્વીની આંખ અથવા સહારા રણ કહેવામાં આવે છે. આ સિવાય તેને આફ્રિકાની વાદળી આંખ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ આંખ જેવું માળખું લગભગ સહારા રણની મધ્યમાં છે, જે 50 કિલોમીટર લાંબુ અને પહોળું છે. જે અવકાશમાંથી પણ સ્પષ્ટ દેખાય છે. આટલું જ નહીં, સહારાના રણમાં તેને કેવી રીતે બનાવવામાં આવ્યું તે અંગે ઘણો વિવાદ છે, પરંતુ આજ સુધી તેનું રહસ્ય કોઈ જાણી શક્યું નથી. આ અનોખા બાંધકામને એલિયન્સ સાથે જોડીને પણ જોવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે શરૂઆતના દિવસોમાં તેની ગોળાકારતાની ઉચ્ચ ડિગ્રીને જોતા, તેને એસ્ટરોઇડ ઇમ્પેક્ટ સ્ટ્રક્ચર માનવામાં આવતું હતું. એટલું જ નહીં, એવું પણ કહેવાય છે કે તે જ્વાળામુખી ફાટવાથી બન્યું હોવું જોઈએ. પરંતુ સત્ય શું છે, આ પ્રશ્ન આજે પણ છે.
બંધારણમાં 1 થી 4 મીટર પહોળા અને 300 મીટર લાંબા 32 થી વધુ કાર્બોનેટાઈટ ડાઈક્સનો સમાવેશ થાય છે. સંશોધકોનું કહેવું છે કે રિચાટ ફોર્મેશનમાં કાર્બોનેટ ખડકોની સંખ્યા 104 મિલિયન વર્ષો પહેલા બની હતી. વૈજ્ઞાનિકોને તેના ઉત્તરીય ભાગમાં કિમ્બરલાઇટનો પ્લગ મળ્યો. જે 99 મિલિયન વર્ષ જૂનું માનવામાં આવે છે. જ્યારે આ માળખું પ્રથમ વખત શોધાયું હતું, ત્યારે તે બ્લુ આઈ ઓફ આફ્રિકા એસ્ટરોઇડ ઇમ્પેક્ટ સ્ટ્રક્ચર તરીકે જાણીતું હતું. તાજેતરના અધ્યયનોએ દલીલ કરી છે કે રિચેટ ફોર્મેશનમાં કાર્બોનેટ નીચા-તાપમાનની હાઇડ્રોથર્મલ પ્રક્રિયાઓ દ્વારા રચાયા હતા.
‘હારાની આંખ’ અવકાશમાંથી સ્પષ્ટ દેખાય છે
કૃપા કરીને જણાવો કે આ માળખું એટલું વિશાળ છે કે તે અવકાશમાંથી પણ સ્પષ્ટ રીતે જોઈ શકાય છે. જે ઉપરથી જોવામાં આવે ત્યારે વિશાળ આંખ જેવી લાગે છે. તેના આંખ જેવા દેખાવને કારણે તેને આ નામ આપવામાં આવ્યું છે. એટલું જ નહીં, તેનો ઉપયોગ નેવિગેશન લેન્ડમાર્ક તરીકે પણ કરવામાં આવ્યો છે. ત્યારબાદ અવકાશયાત્રીઓએ તેની ઘણી તસવીરો લીધી હતી. આ માળખાના નિર્માણ અંગે ઘણા વર્ષોથી એવું પણ માનવામાં આવતું હતું કે પૃથ્વી સાથે ઉલ્કા પિંડની અથડામણને કારણે તેની રચના થઈ હોવી જોઈએ.
આ માળખાની આસપાસનો ઘેરો વિસ્તાર કાંપના ખડકોનો છે જે રણની રેતીથી 200 મીટર ઉપર આવેલો છે. જ્યારે બહારનો ભાગ દરિયાની સપાટીથી 485 મીટર ઉંચો છે. ઘણા સંશોધનોમાં જાણવા મળ્યું છે કે તેના કેન્દ્રમાં રહેલા ખડકો બહારના ખડકો કરતાં જૂના છે.
