નવરાત્રિ દરમિયાન સુગરના દર્દીઓ પણ રાખી શકે છે ઉપવાસ, જાણો ઉપવાસ દરમિયાન ઇન્સ્યુલિનની માત્રામાં કયા યોગથી રાહત મળશે.

નવરાત્રિ દરમિયાન ઉપવાસ કરવાની સદીઓ જૂની પરંપરા છે. ઉપવાસનો સંબંધ માત્ર શ્રદ્ધા સાથે જ નથી પણ સ્વાસ્થ્ય સાથે પણ છે અને સારી વાત એ છે કે હવે પશ્ચિમી દેશોએ પણ ‘એકભુક્તમ સદરોગ્યમ, દ્વિભુક્તમ બલવર્ધનમ’ના સિદ્ધાંતને સ્વીકારવાનું શરૂ કરી દીધું છે. ‘યુનિવર્સિટી ઓફ કેલિફોર્નિયા’એ આયુર્વેદના આ સિદ્ધાંતને ‘મેટાબોલિક સિન્ડ્રોમ’ ધરાવતા દર્દીઓ પર લાગુ કર્યો અને ટૂંક સમયમાં જ તેઓએ તેના ફાયદા જોયા. તમે વિચારી રહ્યા હશો કે આ મેટાબોલિક સિન્ડ્રોમ શું છે. જ્યારે ખાણી-પીણીની ખોટી આદતો અને ખોટી જીવનશૈલીને કારણે શરીરમાં બ્લડ શુગર, બીપી અને કોલેસ્ટ્રોલનું અસંતુલન થઈ જાય છે, ત્યારે હૃદયરોગ, સ્ટ્રોક અને ડાયાબિટીસનું જોખમ વધી જાય છે અને આ તબીબી સ્થિતિને મેટાબોલિક સિન્ડ્રોમ કહેવામાં આવે છે. ઉપવાસ રોગની સારવારમાં દવા કરતાં વધુ અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે. 17 કલાક ભૂખ્યા રહેવાથી ગ્લુકોઝનું સ્તર સંતુલિત રહેશે. જ્યારે પેટ ખાલી રહે છે, ત્યારે સ્વાદુપિંડ વધુ સક્રિય બને છે અને આ ઇન્સ્યુલિનનું ઉત્પાદન વધારે છે, જે બ્લડ સુગર ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. એટલું જ નહીં, તે લીવર અને સ્નાયુઓ માટે બ્લડ સુગરને નિયંત્રિત કરવામાં પણ સરળ બનાવે છે. શરીરની મશીનરીને આરામ આપવાથી શરીરમાં ઊર્જા પુનઃસ્થાપિત કરવામાં પણ મદદ મળે છે.

જ્યારે તમે હાઈ સુગરના દર્દી હો ત્યારે આ ફોર્મ્યુલા કામ કરે છે. પરંતુ જો તમારી સુગર ઓછી રહે છે તો ઉપવાસ કરવાથી ગ્લુકોઝનું સ્તર ઘટી શકે છે જેના કારણે અચાનક પરસેવો, હાથ-પગ ધ્રૂજવા, નબળાઈની લાગણી અને ઝડપી ધબકારા થાય છે. તેથી ઉપવાસ કરતા પહેલા આ વાતોનું ધ્યાન રાખો. તેનો સાદો અર્થ એ છે કે જો શુગર લેવલ ખૂબ વધી જાય તો સમસ્યા છે અને જો તે ઘટી જાય તો પણ સમસ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, ડાયાબિટીસ અથવા પ્રિ-ડાયાબિટીસ ધરાવતા 20 કરોડથી વધુ લોકોએ ઉપવાસ કેવી રીતે રાખવો જોઈએ? ચાલો આપણે સ્વામી રામદેવ પાસેથી જાણીએ કે ઉપવાસ અને યોગ દ્વારા શુગરને કેવી રીતે નિયંત્રિત કરવામાં આવશે કારણ કે પશ્ચિમી દેશોના તમામ વૈજ્ઞાનિકોએ આયુર્વેદના સિદ્ધાંતોને સ્વીકારવાનું શરૂ કરી દીધું છે.

ડાયાબિટીસના દર્દીઓ

• ભારતમાં 10 કરોડથી વધુ દર્દીઓ છે
• છેલ્લા 30 વર્ષમાં 150% વધારો
• આગામી 15 વર્ષમાં 14 કરોડની આસપાસ થશે

ડાયાબિટીસના લક્ષણો

• ખૂબ તરસ લાગે છે
• વજન ઘટાડવું
• અસ્પષ્ટ દ્રષ્ટિ
• અતિશય પેશાબ
• માથાનો દુખાવો
• ઘા રૂઝાયો નથી
• નબળાઈ

ડાયાબિટીસનું કારણ

• ટેન્શન
• અકાળે ખાવું
• જંક ફૂડ
• ઓછું પાણી પીવું
• સમયસર ઊંઘ ન આવવી
• કામ કરતા નથી
• સ્થૂળતા
• આનુવંશિક
  WHO માર્ગદર્શિકા – કેટલી ખાંડ ખાવી?
• 1 દિવસમાં 5 ગ્રામથી વધુ ખાંડ ન ખાઓ
• 5 ગ્રામ એટલે કે 1 ચમચી
• લોકો 3 ગણી વધુ ખાંડ ખાય છે
• સફેદ ચોખાથી ડાયાબિટીસનું જોખમ
• ડાયાબિટીસનું જોખમ 20% વધારે છે
• ખાંડ નિયંત્રણમાં રહેશે
• કાકડી-કરેલા-ટામેટાંનો રસ લો
• ગિલોયનો ઉકાળો પીવો
• મંડુકાસન-યોગમુદ્રાસન ફાયદાકારક
• 15 મિનિટ માટે કપાલભાટી કરો
• 40 મિનિટ યોગનું રીઝોલ્યુશન