ડિવિડન્ડના રૂપમાં કેન્દ્ર સરકારના ખાતામાં ખૂબ જ મોટી રકમ આવવાની છે. ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ શુક્રવારે નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે સરકારને 2.69 લાખ કરોડ રૂપિયાના રેકોર્ડ ડિવિડન્ડની જાહેરાત કરી. તમને જણાવી દઈએ કે આ નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં આપવામાં આવેલા ડિવિડન્ડ કરતા 27.4 ટકા વધુ છે. RBI એ નાણાકીય વર્ષ 2023-24 માટે સરકારને 2.1 લાખ કરોડ રૂપિયાનું ડિવિડન્ડ આપ્યું હતું. જ્યારે, નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં, RBI એ કેન્દ્ર સરકારને 87,416 કરોડ રૂપિયાનું ડિવિડન્ડ આપ્યું હતું. RBI ના સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડિરેક્ટર્સની 616મી બેઠકમાં, સરકારને રેકોર્ડ ડિવિડન્ડ ચૂકવવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો. આ બેઠકની અધ્યક્ષતા RBI ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાએ કરી હતી.
RBIનો રેકોર્ડ ડિવિડન્ડ સરકારને મોટી મદદ કરશે
રિઝર્વ બેંક તરફથી મળેલા રેકોર્ડ ડિવિડન્ડથી સરકારને અમેરિકા દ્વારા લાદવામાં આવેલા ટેરિફ અને પાકિસ્તાન સાથેના સંઘર્ષને કારણે સંરક્ષણ પરના વધેલા ખર્ચનો સામનો કરવામાં મદદ મળશે. આરબીઆઈએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે બોર્ડે વૈશ્વિક અને સ્થાનિક આર્થિક પરિદૃશ્યની સમીક્ષા કરી હતી, જેમાં પરિસ્થિતિ સાથે સંકળાયેલા જોખમોનો પણ સમાવેશ થાય છે.
આ દરમિયાન, ડિરેક્ટર બોર્ડે એપ્રિલ 2024-માર્ચ 2025 દરમિયાન રિઝર્વ બેંકની કામગીરીની પણ ચર્ચા કરી અને નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે રિઝર્વ બેંકના વાર્ષિક અહેવાલ અને નાણાકીય નિવેદનોને મંજૂરી આપી. “સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડિરેક્ટર્સે હિસાબી વર્ષ 2024-25 માટે કેન્દ્ર સરકારને સરપ્લસ તરીકે 2,68,590.07 કરોડ રૂપિયા ટ્રાન્સફર કરવાની મંજૂરી આપી,” રિઝર્વ બેંકે જણાવ્યું.
સેન્ટ્રલ બોર્ડે 15 મે, 2025 ના રોજ સુધારેલા ECF ને મંજૂરી આપી હતી.
RBI એ જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે ટ્રાન્સફર કરવામાં આવનાર સરપ્લસની રકમ સુધારેલા આર્થિક મૂડી માળખા (ECF) ના આધારે નક્કી કરવામાં આવી છે. સેન્ટ્રલ બોર્ડે 15 મે, 2025 ના રોજ યોજાયેલી તેની બેઠકમાં સુધારેલા ECF ને મંજૂરી આપી હતી. સુધારેલા માળખામાં એવી જોગવાઈ છે કે કન્ટિજન્સી રિસ્ક બફર (CRB) હેઠળ જોખમ જોગવાઈ RBI ના પુસ્તકોના 7.50 થી 4.50 ટકાની રેન્જમાં જાળવી રાખવી જોઈએ. RBI એ જણાવ્યું હતું કે સુધારેલા ECF ના આધારે અને મેક્રો-ઇકોનોમિક મૂલ્યાંકનને ધ્યાનમાં લેતા, સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડિરેક્ટર્સે આકસ્મિક જોખમ બફરને 7.50 ટકા સુધી વધારવાનો નિર્ણય લીધો છે.