ભારતીય અવકાશયાત્રી શુભાંશુ શુક્લાને આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક પર લઈ જનારા મિશનનું પ્રક્ષેપણ હવે 19 જૂને થઈ શકે છે. ISROના જણાવ્યા અનુસાર, Axiom સ્પેસ કંપનીએ ફાલ્કન 9 રોકેટમાં પ્રવાહી ઓક્સિજન લીકને ઠીક કરી દીધો છે, જેના કારણે 11 જૂને લોન્ચિંગ મુલતવી રાખવું પડ્યું હતું. ISROએ એક પ્રેસ રિલીઝમાં જણાવ્યું હતું કે ISRO, Axiom સ્પેસ અને SpaceX વચ્ચેની બેઠક દરમિયાન, પુષ્ટિ કરવામાં આવી હતી કે ફાલ્કન 9 લોન્ચ વાહનમાં જોવા મળેલા પ્રવાહી ઓક્સિજન લીકને સફળતાપૂર્વક ઠીક કરવામાં આવ્યો છે.
એક્સિઓમ સ્પેસે અહેવાલ આપ્યો છે કે તેઓ આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક પર ઝવેઝડા સર્વિસ મોડ્યુલમાં દબાણ વિસંગતતાનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે નાસા સાથે નજીકથી કામ કરી રહ્યા છે. એક્સિઓમ સ્પેસ હવે 19 જૂન, 2025 ના રોજ લોન્ચ કરવાનું લક્ષ્ય બનાવી રહ્યું છે.
શુભાંશુ શુક્લા કોણ છે?
ભારતીય વાયુસેનાના ગ્રુપ કેપ્ટન શુભાંશુ શુક્લા ગગનયાન કાર્યક્રમમાં સામેલ ચાર અવકાશયાત્રીઓમાંના એક છે. તેમની સાથે યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સીના પોલેન્ડના અવકાશયાત્રી સ્લાવોઝ ઉજ્ન્સ્કી-વિસ્નીવસ્કી, નાસાના ભૂતપૂર્વ અવકાશયાત્રી પેગી વ્હિટસન અને હંગેરીના ટિબોર કાપુ આ મિશનનો ભાગ છે. શુક્લાને 2023માં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અમેરિકા મુલાકાત દરમિયાન Ax-4 મિશન માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા હતા. શુભાંશુએ SpaceX અને Axiom Space તરફથી પણ ખાસ તાલીમ લીધી છે.
રાકેશ શર્મા, અવકાશમાં જનાર પ્રથમ ભારતીય
શુભાંશુ શુક્લાનું આ મિશન આપણને અવકાશમાં જનારા પ્રથમ ભારતીય રાકેશ શર્માની યાદ અપાવે છે. રાકેશ ૧૯૮૪માં સોવિયેત યુનિયન સાથે મળીને અવકાશમાં ગયા હતા. આ પછી સુનિતા વિલિયમ્સે નાસાના ઘણા મિશનમાં અવકાશ યાત્રા કરી હતી. હવે શુભાંશુ શુક્લા પણ અવકાશમાં જઈ રહ્યા છે. ભારતે આ મિશન પર અત્યાર સુધીમાં લગભગ ૫૪૮ કરોડ રૂપિયા ખર્ચ્યા છે. આમાં શુભાંશુ શુક્લા અને તેમના બેકઅપ ગ્રુપ કેપ્ટન પ્રશાંત નાયરની પ્રક્ષેપણ તેમજ તાલીમનો સમાવેશ થાય છે.
શુભાંશુનો લખનૌ સાથેનો સંબંધ
૪૦ વર્ષીય શુભાંશુ શુક્લા ઉત્તર પ્રદેશના લખનૌના રહેવાસી છે. તેમની બે મોટી બહેનો છે. એક લખનૌમાં શિક્ષિકા છે અને બીજી દિલ્હીમાં રહે છે. શુભાંશુએ લખનૌની સિટી મોન્ટેસરી સ્કૂલની અલીગંજ શાખામાંથી બારમા ધોરણ સુધીનો અભ્યાસ કર્યો હતો. તેમના પિતાનું નામ શંભુ દયાળ શુક્લા અને માતાનું નામ આશા શુક્લા છે. ૧૯૯૯ના કારગિલ યુદ્ધથી પ્રેરાઈને તેમણે રાષ્ટ્રીય સંરક્ષણ એકેડેમીની પરીક્ષા આપી હતી અને તેમાં સફળતા મેળવી હતી. ૨૦૦૫માં NDAમાંથી સ્નાતક થયા બાદ, તેમણે જૂન ૨૦૦૬માં ભારતીય વાયુસેનામાં ફાઇટર પાઇલટ તરીકે સેવા આપવાનું શરૂ કર્યું હતું. શુભાંશુ પાસે ૨,૦૦૦ કલાકથી વધુ ઉડાનનો અનુભવ છે. તેમણે Su-૩૦ MKI, MiG-૨૧, MiG-૨૯, Jaguar, Hawk, Dornier 228 અને An-32 ઉડાવી છે. ISROએ ૨૦૧૯માં ભારતના પ્રથમ માનવ અવકાશ મિશન ‘ગગનયાન’ માટે શુભાંશુ શુક્લાની પસંદગી કરી હતી.