બોમ્બે હાઈકોર્ટે ડોમેસ્ટિક વાયોલન્સ એક્ટ હેઠળ મહત્વનો નિર્ણય આપ્યો છે. આ હેઠળ, લિંગ પરિવર્તન સર્જરી પછી સ્ત્રી બની ગયેલી ટ્રાન્સજેન્ડર વ્યક્તિ પણ ઘરેલુ હિંસા કાયદા હેઠળ રાહત મેળવવા માટે હકદાર છે. બોમ્બે હાઈકોર્ટે આ મામલે ટ્રાયલ કોર્ટના ચુકાદાને યથાવત રાખ્યો છે અને પુરુષને તેની છૂટી ગયેલી પત્નીને ભરણપોષણ ચૂકવવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. તમને જણાવી દઈએ કે મહિલા પહેલા પુરુષ હતી અને સેક્સ ચેન્જ સર્જરી કરાવ્યા બાદ મહિલા બની હતી.
હાઈકોર્ટની મહત્વની ટિપ્પણી
જસ્ટિસ અમિત બોરકરની સિંગલ બેન્ચે 16 માર્ચે આપેલા તેના ચુકાદામાં અવલોકન કર્યું હતું કે ‘સ્ત્રી’ શબ્દ માત્ર પુરુષ અને સ્ત્રી પૂરતો મર્યાદિત નથી પરંતુ તેમાં એવા ટ્રાન્સજેન્ડર વ્યક્તિઓનો પણ સમાવેશ થાય છે જેમણે મહિલા બનવા માટે લિંગ પરિવર્તન કર્યું છે. ન્યાયમૂર્તિ બોરકરે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ઘરેલુ હિંસા અધિનિયમની કલમ 2(f) હેઠળ ઘરેલું સંબંધો લિંગ તટસ્થ છે. હાઈકોર્ટની બેન્ચે કહ્યું કે એમાં કોઈ શંકા નથી કે લિંગ પરિવર્તન પછી ટ્રાન્સજેન્ડર વ્યક્તિ એ જ લિંગની માનવામાં આવશે, જેને તેણે પસંદ કરી છે. બેન્ચે કહ્યું કે ઘરેલું હિંસા અધિનિયમનો ઉદ્દેશ્ય ઘરેલું હિંસાનો ભોગ બનેલી મહિલાઓના અધિકારોનું રક્ષણ કરવાનો છે.
મામલો શું છે
હકીકતમાં, ઑક્ટોબર 2021 માં, એક સેશન્સ કોર્ટે પુરુષને તેની છૂટી ગયેલી પત્નીને ભરણપોષણ તરીકે દર મહિને 12,000 રૂપિયા ચૂકવવાનો આદેશ આપ્યો હતો. આ વ્યક્તિની પત્ની ટ્રાન્સજેન્ડર છે અને સેક્સ ચેન્જ સર્જરી કરાવ્યા બાદ મહિલા બની છે. મહિલાએ તેના પતિ વિરુદ્ધ ઘરેલુ હિંસા કાયદા હેઠળ કેસ દાખલ કર્યો હતો. મહિલાએ કહ્યું કે તે 2016માં લિંગ પરિવર્તન કરાવીને મહિલા બની હતી, આ કિસ્સામાં તે ઘરેલુ હિંસા કાયદા હેઠળ રાહત મેળવવાની હકદાર છે.
મામલો હાઈકોર્ટ સુધી પહોંચ્યો હતો
પતિએ ટ્રાયલ કોર્ટના નિર્ણય સામે બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં અરજી દાખલ કરી અને દાવો કર્યો કે તેની પત્ની ટ્રાન્સજેન્ડર છે અને તેથી તે ઘરેલુ હિંસા કાયદા હેઠળ રાહત મેળવવા માટે હકદાર નથી. હાઈકોર્ટે પિટિશન પર ઉપરોક્ત ટિપ્પણી કરતાં અરજી ફગાવી દીધી છે અને પતિને તેની પત્નીને ભરણપોષણ ચૂકવવા અને બાકીની રકમ ચાર અઠવાડિયામાં ચૂકવવાનો આદેશ આપ્યો છે.